Bitcoin Sık Sorulanlar - Acemiler için Bitcoin



Bitcoin Sık Sorulanlar

1.Bitcoin Hakkında Genel Bilgiler

1.1 Bitcoin nedir?

Bitcoin P2P ( Peer to peer - Noktadan noktaya ) dağıtılan ve dünyadaki herhangi iki insan arasında anında ve güvenli olarak transfer edilebilen para birimidir. Arkadaşlarınıza veya satıcılara ödeme yaparken kullanabileceğiniz dijital nakit gibidir.

1.2 Bitcoinler nelerdir?

Bitcoinler Bitcoin Para Birimi Sistemi'nin para birimidirler. Yaygın bir kısaltma olarak "BTC" kullanılır veya miktar belirtmek için kullanılır (Ör: " 10 BTC" ).  Bunlar dışında fiziksel bitcoinler olarak kullanılan tabirler de vardır lakin bir bitcoin aslında bitcoin adresine tanımlı rakamlardan ibarettir. Fiziksel bitcoin ile kastedilen daha çok bu sayıların dikkatli bir şekilde saklanabilmesi için kullanılan donanımlardır.


1.3 Nasıl bitcoin elde edilir?

Bitcoin elde etmenin çeşitli yolları mevcuttur: 

  • Ürünler veya hizmetler için bitcoin ile ödeme kabul etmek
  • Bitcoini farklı satıcılardan satın almak
  • En yaygın bitcoin satın alma yöntemi bitcoin borsalarıdır.
  • Ayrıca geleneksel para birimleri ile takas edebileceğiniz çeşitli servisler vardır.
  • Takas yapabileceğiniz birini bularak bitcoin elde edebilirsiniz.
  • Bir madencilik havuzuna katılarak bitcoin elde edebilirsiniz.
  • Şayet çok sayıda madencilik donanımına sahipseniz tek başınıza madenciliğe başlayabilir ve yeni bir blok oluşturmayı deneyebilirsiniz (Şu an 12.5 bitcoin ve transfer ücretlerini kapsamaktadır)
  • Bedava bitcoin dağıttığını iddia eden siteleri deneyebilirsiniz (Bitcoinin bedava dağıtılamayacak kadar pahalı olduğunu dikkate almanızı ve bu şekilde bitcoin dağittığını iddia eden sitelerin çoğunlukla dolandırıcı olduğunu unutmayınız).

1.4 Bitcoin ile havadan para kazanmak garanti mi?

Bitcoin yeni bir teknoloji olduğu için, ne olduğu ve nasıl işlediği başlarda belirsizdir.  Bitcoin bazen alttaki üç şeyden biri olarak tanımlanır:

A) Bir çeşit kolay zengin olma dolandırıcılığı.
B) Pazar ekonomisinde bir çeşit yasal boşluk.
C) Daima kazandıracak bir yatırım aracı.

Aslında üstteki maddelerin hiçbiri doğru değildir. Hepsini ayrı ayrı inceleyelim.

1.4.1. Bitcoin kolay zengin olma yöntemlerinden biri mi?

Şayet internette yeterince zaman geçirdiyseniz "Çabuk zengin olma" sistemleri ile karşılaşmışsınızdır. Bu reklamlar genellikle az çalışarak büyük karlar elde edebileceğinizi vaad eder. Bu sistemler genellikle piramit organizasyonlardır (Ponzi şeması - Saadet zinciri vb.) ve karlarını çalışanlarından sağlarlar ayrıca ortaya gerçek değeri olan bir ürün koymazlar. Çoğu sattıkları paketleri satın almanızı ve bu sayede kısa sürede büyük paralar kazanabileceğinizi iddia ederler. Aslında sadece sattıkları paketler sayesinde yalnızca satıcı zengin olur ve sizin sayenizde de daha çok müşteri elde ederler.

Bitcoin herhangi bir şekilde bu sistemlere benzemez. Bitcoin büyük karlar vaad etmez. Geliştiricilerin sizin yaptıklarınızla para kazanmasının imkanı yoktur. Bitcoinlerin sahibinin izni olmadan elde edilemesi imkansıza yakındır. Bitcoin başarılı olma veya başarısız olma olasılığı aynı anda mevcut olan deneysel bir sanal para birimidir. Geliştiricilerinden hiçbiri bundan zengin olmayı ummamaktadırlar.

Sorunun daha detaylı bir cevabını buradan alabilirsiniz.

1.4.2. İstemciyi indirerek para kazanabilir miyim?

Bitcoin kullanıcılarının çoğu bunu yaparak bir şey kazanamamaktadır. Ve esas istemci kesinlikle bitcoin kazanacak şekilde tasarlanmamıştır.  Azınlıkta olan ve yüksek performanslı donanımlara sahip olan bazı kişiler özel yazılımla Bitcoin Madenciliği ( yeni bitcoin üretme, bkz. Bitcoin Madenciliği Nedir?) bitcoin üretebilirler.  Lakin bitcoin madenciliğine başlamak zenginliğe giden yol olarak tanımlanamaz. Pek çok kullanıcı bu işe yardım eder çünkü bitcoin projesini konsept olarak ilginç bulurlar  ve bunları yaparken fazla kazanmazlar. Bundan dolayı da Bitcoin hakkında bu makalede fazla politik veya ekonomik spekülasyon bulunmamaktadır. Bitcoin geliştiricileri projeye entelektüel anlamda parasal olarak bağlı olmalarından daha bağlıdırlar. Bitcoin henüz emekleme aşamasında; büyük gelişmelere sebep olabilir ama şu anda sadece yeni bir proje olarak merak uyandırmaktadır.

1.4.3 Bitcoin sağlam bir yatırım aracı mı?

Bitcoin değeri herhangi bir hükümet veya organizasyon tarafından desteklenmeyen yeni ve ilgi çekici bir elektronik para birimi. Diğer para birimleri gibi değerli çünkü insanlar onunla mal ve hizmet ticareti yapmakta istekliler. Bitcoin kurları sürekli olarak ve bazen çılgınca değişebilmekte. Yaygın olarak kabul edilmiyor ve büyük fonların manipülasyonlarına karşı hassas. Güvenlik kusurları satışları tetikleyebilir. Diğer dalgalanmalar ise olumlu etki yaratarak kurların yükselmesine sebep olabilir. Bitcoine para yatıran herkesin risk aldıklarını ve bunun yüksek riskli para birimine yatırım yaparak aldıklarını idrak etmeleri gerekmektedir. İleride bitcoin daha bilinir oldukça ve daha yaygın olarak kabul edilmeye başlarsa stabilize olabilir; ama bunun zamanını kimse tahmin edemez. Bitcoin ile yapılacak yatırımlarda kesinlikle dikkatli olunmalı ve risk yönetimi  planı oluşturulmalıdır.

1.5 Paypal ile bitcoin alabilir miyim?

PayPal ile fiziksel bitcoinler almak mümkün olsada  fiziksel olmayan bitcoin satın almak zor ve/veya pahalıdır çünkü satıcı için risk söz konusudur.

Bitcoinlerini PayPal ile satmak isteyen bireyler bulunabilse de pek çok durumda PayPal buna izin vermez. Bunun sebebi pek çok kez PayPal ile bitcoinleri satın alanlar daha sonra dolandırıcılık iddiasında bulunarak paralarının iadesini istemiştir. PayPal çoğu zaman dolandırıcı olan alıcının yanında olmaktadır. PayPal ile bitcoin almak mümkün olsa da bu gibi durumlara dikkat edilmelidir.

1.6 Bitcoin hakkında forumları nereden bulabilirim?

Bitcoin ile ilgili bilgi alabileceğiniz toplulukların forumları için bu sayfayı inceleyiniz.

1.7 Bitcoin nasıl oluşturuluyor?

Yeni bitcoinler "Madencilik" adı verilen işlemle üretiliyorlar. Piyango çekilişine benzer bir şekilde devam eden süreçte, ağdaki madencilik düğümleri her seferinde matematiksel bir probleme buldukları çözüm karşılığında bitcoinle ödüllendiriliyorlar (dolayısıyla yeni bir blok meydana getiriliyor). Yeni bir blok oluşturmak ağa bağlı olarak farklı zorluk seviyelerinde değişiklik gösteren bir İş Kanıtı oluyor. Bir bloğun çözülmesi otomatik olarak her dört yılda bir Bitcoin ağının ürettiği bitcoinlerin yarılanmasına göre idealize edilmiş. Ocak 2009'dan Kasım 2012'ye kadar maksimum 10,499,889.80231183 bitcoin üretilmiştir. Her dört yılda bir bu miktar yarılanmaktadır. Bundan dolayı 4-8. yıllarda 5,250,000, 8-12. yıllarda 2,625,000 bitcoin üretilmesi ve bu şekilde her dört yılda bir yarılanarak devam etmesi beklenmektedir. Bundan dolayı mevcut bitcoinlerin toplam miktarı asla 20,999,839.77085749 adedi geçemez. Buradan bitcoin emisyon hacmini kontrol edebilirsiniz. 

Bloklar her 10 dakikada bir kazılmaktadır ve ilk dört yılda ortalama her blok 50 bitcoin içermekteydi (210,000 blok). İşlem gücü arttıkça madencilikte de değişiklikler olmaktadır; yeni bitcoin blokları oluşturmanın zorluğu artmaktadır. Zorluk faktörü her 2016 blok için ve önceki 2016 bloğun üretim süresini dikkate alarak hesaplanmaktadır.

1.8 Mevcut toplam bitcoin sayısı ne?

Bitcoinlerin güncel sayısını buradan takip edebilirsiniz. Ayrıca dolaşımdaki bitcoin sayısını buradan takip edebilirsiniz.

Blokların zamana göre sayısı dolaşımdaki bir blokluk coinin belirlemektedir. İlk 210,000 blok için 50 Btc sonraki 210,000 blok için 25 Btc ve sonraki 210,000 blok için 12,5 Btc , 6,25 Btc şeklinde devam etmektedir.


1.9 Bitcoinler ne kadar bölünebilir?

Bir bitcoin 8. ondalık basamağa kadar bölünebilir. Bundan dolayı 0,00000001 BTC bir işlemde transfer edilebilecek en küçük miktardır. Şayet gerekli olursa , protokol ve ilgili yazılım geliştirilerek daha küçük miktarlara bölünme sağlanabilir.

1.10 Farklı bitcoin birimlerini nasıl adlandırabilirim?

Diğer para birimlerinden farklı olarak Bitcoinler yüksek oranda bölünebilirlerdir. Bu da küçük birimlerin isimlendirilmelerini gerektirmiştir çünkü bitcoin transferleri artık genellikle daha küçük birimlerle yapılmaktadır. Bitcoinin herhangi bir merkezi yoktur, bundan dolayı bitcoin birimleri için resmi bir isim verecek bir organizasyon yoktur. Bundan dolayı farklı popülerliklere sahip değişik derecelendirme birimleri mevcuttur. En çok kullanılan Bitcoin birimleri bitcoin, bits, ve satoshidir: 1 bitcoin = 1 000 000 bits = 100 000 000 Satoshi.

Bitcoin ( BTC veya XBT olarak kısaltılır)  Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulan orijinal Bitcoin cüzdan yazılımının birimiydi. Bu birim için herhangi bir özel durum olmamasına rağmen geleneksel olarak bu birim kullanılmaktadır.

Bitcoin ağının desteklediği en küçük gönderim miktarı satoshi ( bazen sat olarak kısaltılır) bir bitcoinin yüz milyonda biridir.  Başka bir deyişle bitcoin ağı satoshiden ufak miktarların gönderimini desteklememektedir.  Çok ufak bir miktar olduğu için değeri çok düşüktür. Bu birim Bitcoin'in yaratıcısı Satoshi Nakamoto'nun onuruna verilmiştir, her ne kadar Satoshi asla kendi adını bu para birimine vermemiş olsa da. Satoshi biriminin çoğul ismi de Satoshidir ( Ör: Bana 100 Satoshi gönder).

Yaygın olarak kullanılan bir başka birim ise bit yani Bitcoin'in milyonda biridir. Bu birim mikrobitcoin ile aynıdır. Bits kullanımı oldukça mantıklıdır. Çünkü sistemde 1.23 bits gönderebilirsiniz ama 1.234 bits gönderemezsiniz.
Genellikle SI  kısaltmaları kullanılmaktadır: 


  • 0.01 BTC = 1 cBTC = 1 centbitcoin ( bitcent olarak da kullanılmaktadır)
  • 0.001 BTC = 1 mBTC = 1 millibitcoin ( mbit olarak da kullanılmaktadır - embit olarak telaffuz edilmektedir) veya millibit  ya da bitmill
  • 0.000 001 BTC = 1 μBTC = 1 microbitcoin ( ubit olarak da kullanılmaktadır (yubit olarak telaffuz edilmektedir) veya microbit)


Konuyla ilgili daha detaylı bilgilere bu sayfadan ve bu sayfadan ulaşabilirsiniz.
1.11 Sayılar küçüldükçe çiftlenme nasıl çalışıyor?

En son aşamada ödül 0.00000001 BTC den sıfıra inecek ve bir daha yeni bitcoin üretilemeyecek.  Blok ödülü hesabı bitsel vardiya ile veya 64-bit tamsayı ile yapılmakta yani ikiye bölünmekte ve bölünmeye devam etmekte. Ana yazılımda tamsayı BTC*100,000,000 değerine eşittir. Bütün bitcoinler işaretsiz tamsayı olarak saklanmaktadır.

Başlangıç ödülü olan 50 BTC'den sıfıra inmek için çok sayıda dört yıl geçmesi gerekmekte..
1.12 Tüm coinlerin üretilmesi ne kadar sürecek?

Son coinlerin üretileceği blok #6,929,999. blok olacak ve bu da yaklaşık olarak 2140 senesinde gerçekleşecek. Dolaşımdaki bitcoinlerin toplam miktarı 20,999,999,9769 BTC olarak sabitlenecek.

İzin verilen hassasiyet 8 basamaktan arttırılsa bile, dolaşımdaki toplam bitcoin miktarı 21 milyondan az olacak ( diğer her şeyin sabit kaldığı varsayıldığında). Örneğin 16 basamaklı bir hassasiyet durumunda toplamda yine 20,999,999.9999999999496 BTC olacak.

1.13 Eğer yeni coin üretilemeyecekse yeni blok da mı oluşturulamayacak?

Kesinlikle! Hatta coinlerin üretimi bitmeden, işlem ücretleri yeni blok oluşturmaktan karlı hale gelecektir. Coin üretimi bittiğinde, bu ücretler bitcoinlerin ve bitcoin ağının sürdürülebilir olacağı bir fiyatta dengelenecektir. Gelecekte madencilikle üretilebilecek blokları limitleyen bir durum yok.

1.14 Yeni bitcoin üretilemediği zaman kaybolan bitcoinler olduğunda bu bir soruna sebep olmaz mı?

Arz talep kanununa göre, az sayıda bitcoin kaldığında fazla talep olacak ve bundan dolayı bitcoinlerin değeri yükselecektir. Bundan dolayı Bitcoinler kaybolursa, kalan Bitcoinler dengeyi sağlamak için değer kazanacaktır. Bitcoinlerin değeri arttıkça bir ürün alırken ödenen bitcoin azalacaktır. Bu deflasyonist ekonomi modelidir. Ortalama işlem ücretleri azaldıkça, işlemler büyük olasılıkla satoshi benzeri alt birimlere ayrılacaktır.

1.15 Eğer tüm işlemler ağda yayınlanıyorsa bitcoin sistemi hantallaşmaz mı?

Blokchain ana katmanı tam olarak ölçeklendirilebilir olmasada , 2-tabakalı teknolojiler kullanılarak bitcoin ölçeğinde büyük artış sağlanabilir.  Bitcoin ölçeklendirme hakkında detaylı bilgilere bu sayfadan erişebilirsiniz.

2. Ekonomi

2.1 Bitcoinin değerinin kaynağı ne? Bitcoini ne destekliyor?

Bitcoinin değeri var çünkü kullanışlı ve kıt. Satıcılar tarafından kabul edilmeye başladıkça değeri artacaktır. 

Bir para biriminin altına bağlı olduğundan bahsettiğimizde, o para birimi karşılığında altın alabileceğimiz bir yer olduğunu ifade ederiz. Bitcoinde tıpkı dolar ve euro gibi yalnızca satıcıların onları alışverişte kabul etmeleri dışında hiç bir şekilde desteklenmemektedir.

Bitcoinin değerini onları üretirken harcanan elektrikten kazanması şeklinde yaygın bir yanlış düşünce mevcut. Maliyet değere eşit değildir, bir çukur açmak için 1000 adam işe almak maliyetli olabilir ama karlı veya değerli olmak zorunda değildir. Ayrıca kıt olmak bir para biriminin kullanışlı olmasında kritik öneme sahip olmasına karşın, yalnızca nadir ve kıt olmak bir şeyi değerli yapmaz. Örneğin herkesin parmak izi nadirdir, ama bunun bir değişim değeri yoktur.

Ayrıca arz talep kanuna göre bitcoinin gelecekte  daima değerli olacağının bir garantisi yoktur.Şayet bitcoine olan güven yok olursa bitcoin sahipleri ellerindeki bitcoinlerden kurtulmak isteyeceklerdir. Bunun örnekleri devlet para birimlerinde sık sık görülmektedir.Tabi ki bitcoinde devlet para birimlerinde olduğu gibi arz belirleyici merkezi bir otorite yoktur, yine de çeşitli durumlardan kaynaklanacak güven kaybı oluşumu nedeniyle oluşabilecek değer kayıpları tahmin edilemez.

2.2 Bitcoin bir balon mu?

Evet, tıpkı dolar ve euroda olduğu gibi. Yalnızca değiş tokuş kaynaklı bir değerleri mevcuttur ama doğalarından kaynaklı bir değerleri mevcut değildir. Şayet herkes dolar, euro veya bitcoin ile takastan vazgeçerse "balon patlar" ve değerleri bir anda sıfıra iner. Ama bunun olması pek de beklenmez; hatta Somali'de bile 20 sene önce devlet iflas etmesine rağmen Somali şilini ödeme yöntemi olarak kullanılmaya devam etmiştir.

2.3 Bitcoin bir saadet zinciri mi  (Ponzi Şeması mı) ?

Ponzi şemasında ( Daha bilinen adı ile Saadet Zinciri) sistemin kurucuları yatırımcıları kar edeceklerine ikna ederler. Bitcoinde böyle bir vaat yada garanti yoktur.

Saadet zinciri sıfır toplamlı bir oyundur. İlk başlayanlar sonradan gelenlerin harcamaları ile başlangıçta kar ederler. Bitcoinde ise kazan-kazan durumu olasıdır. Sisteme erken girenler değer artışından dolayı kar edebilirler. Sisteme geç girenlerse ki toplumun büyük kısmı herkes tarafından kullanılan kararlı, hızlı, pahalı olmayan ve genel kabul gören bir p2p para biriminin nimetlerinden yararlanırlar.

Erken yatırımcıların çok kazanması bitcoini bir saadet zinciri yapmaz. Bütün başarılı şirketlere yapılan yatırımlarda da durum bu şekildedir.
2.4 Bitcoin adaletsiz bir şekilde ilk girenlerin karda olmasına yol açmıyor mu?

Bitcoini erken benimseyenler (Başlangıç oyuncuları)  kaynaklarını henüz kanıtlanmamış bir teknolojiye harcayarak risk aldılar. Bunu yaparak Bitcoin'i bu günlere taşıdılar ve gelecekte olacağı hale getirecek ilk kıvılcımları çaktılar. Bu yaptıklarınından kar elde etmeleri oldukça adil.

Her durumda, üretilen her Bitcoin düzinelerce kere el değiştirecek ve bundan dolayı takaslardan kaynaklanan karlar ilk üretimden kaynaklanan karları geçecektir. Bitcoini ilk üretenlerin çoğu coinlerini henüz 1 dolar civarıyken hatta daha altında değerlerde harcadılar.

2.5 Cüzdanların kaybolması ve bitcoinlerin sınırlı miktarı deflasyona dolayısıyla bitcoinin çökmesine sebep olmaz mı?

Bitcoinin deflasyon nedeniyle göçmesi hakkındaki endişeler tümden temelsiz değildir.  Merkezleri tarafından sürekli piyasaya yenileri sürülerek enflasyona uğrayan diğer para birimlerinden farklı olarak Bitcoin'in kademeli deflasyona uğrayacağı beklenmektedir. Üretilecek tüm Bitcoin miktarının sınırlı olması ( Tam olarak yirmibir milyon adet) onu özel kılmaktadır.

Ayrıca diğer para birimlerinden farklı olarak Bitcoin kullanıcıları farklı bir tehlikeyle karşı karşıyadırlar ;  şayet Bitcoin kullanıcısı cüzdanını kaybederse Bitcoinini sonsuza dek kaybeder eğer cüzdanını bulamazsa . Ayrıca sadece o kaybetmekle kalmış olmaz, Bitcoin'in erişilemez kılınması nedeniyle dolaşımdaki Bitcoin'de kaybolmuş olur. İnsanlar cüzdanlarını kaybettikçe toplam Bitcoin miktarı azalacaktır.

Bundan dolayı Bitcoin ile ilgili bir problem oluşmaktadır.  Pek çok para birimi enflasyonla karşı karşıyayken Bitcoin tam tersi ile yüzleşmektedir. Zamanla bitcoinlerini kaybedenler mutlaka olacaktır ve dolaşımdaki bitcoin sayısı daha da azalacaktır. Ve arz-talep kanunu doğrultusunda miktarı azaldıkça da değeri büyük olasıkla artacaktır.

Bundan dolayı Bitcoin gizemli bir para birimi olarak düşünülmektedir, çünkü sürekli değeri artan bir para birimi ile ilgili kimsenin bir bilgisi bulunmamaktadır. Pek çok ekonomist düşük enflasyonun para birimleri için yararlı olduğunu iddia etse dahi sürekli deflasyona tabi bir para birimi hakkında kimsenin bir fikri yok. Deflasyon çok nadir gerçekleşen bir fenomen olmasada  kararlı sabit deflasyon duyulmamış bir durum. Konu hakkında sayısız spekülasyon olmasına karşın kimse fikirlerini destekleyecek geçerli verilere sahip değil.

Şu öne sürülebilir; aşırı deflasyon para birimlerini kullanışsız kılabilir. Örneğin 1 Kanada Doları  aniden bir araba alabilecek değere ulaşırsa insanlar ekmek nasıl alacak? Bu durumda 1 cent taşımak bile tehlikeli olabilir. Lakin Bitcoin için bu bir problem teşkil etmemektedir. Çünkü bitcoin sonsuz derecede bölünebilir bir para birimidir. Yani Bitcoin ne kadar değerlenirse değerlensin  insanlar belirli miktarda Bitcoin ile ticaret yapabilirler.

Aslında sonsuz bölünebilirlik Bitcoin kayıpları ne kadar büyük olursa olsun Bitcoin sistemini çalışır kılmaya yarar.  Çok sayıda insan Bitcoinlerini kaybetse bile kalanlar sistemi ayakta tutar. Kimse ne olacağını öngöremesede  deflasyon zannedildiği kadar büyük bir sorun teşkil etmeyebilir.

Daha fazla bilgi için Deflasyon Spirali sayfasını inceleyebilirsiniz.


2.6 Birisi mevcut tüm bitcoinleri satın alırsa ne olur?

Bitcoin piyasaları rekabete açıktır. Yani Bitcoin fiyatları arz-talep kanununa göre değişmektedir. Bugüne kadar mevcut Bitcoinlerin sadece küçük bir yüzdesi borsalarda satıldı. Yine de teknik olarak yeterince parası olan biri tüm borsalardaki mevcut Bitcoinleri satın alabilir. Ama Bitcoinlerini satmak istemeyenler olduğu sürece kimse tüm Bitcoinleri elde edemez.

Ayrıca her ne kadar zorluk derecesi artarak da olsa her gün madencilikten elde edilerek piyasaya yeni Bitcoin sürülmektedir. Bitcoin madenciler elde ettikleri Bitcoinleri satmak zorunda değildirler.

Tabi bu durum piyasaların fiyat manipülasyonuna karşı savunmasız olmadığı anlamına da gelmez.  Pazar fiyatları önemsiz miktarlarla yukarı ya da aşağı hareket ettirilebilir ve Bitcoin volatil bir yatırım aracı olmaya devam eder.

2.7 Birisi bitcoinin pabucunu dama atacak bir blockchain veya yeni bir para birimi oluşturursa ne olur?

Blockchain'in (Blok zinciri)  kolayca çatallanamaması ( Fork)  Bitcoin'in en önemli merkezi güvenlik önlemlerinden biridir. İki blok zinciri arasında seçim yapmak gerektiği zaman  Bitcoin madencisi daima uzun olan zinciri ( bir başka deyişle daha karmaşık hash birimi olanı) seçer. Bu da her kullanıcının Bitcoin'ini yalnızca bir kere harcamasını ve başka bir kullanıcıyı kazıklamasını önler.

Blockchain yapısı gereği herhangi bir zamanda birden fazla alt-dala ayrılma olasılığına sahiptir ve uzun dalda kısa dalda kaydedilmiş gönderim işleminin kaydının üzerine yazılmış halini ihtiva edebilir. Bir işlem eski ise üzerine yazılma şansı azalır ve kalıcı olma şansı artar. Blockchain birinin sahip olduğundan fazla sayıda Bitcoin harcamasını engellesede , gönderim işlemleri kazayla iptal edilebilir.

Yeni bir blok zinciri Bitcoin ağını çift-harcama saldırılarına karşı savunmasız bırakabilir. Lakin yeni bir zincir oluşturmak oldukça zordur ve bunun olasılığı büyük bir risk yaratmamaktadır.


Bitcoin daima daha uzun olan Blok Zinciri'ni  seçer ve iki dal arasındaki göreli uzunluk farkını hash birimlerinin karmaşıklığı ile belirler. Her blok kendinden önce gelen bloğun hash edilmesine bağlı olduğu için yeni bir blok oluşturmak gittikçe zorlaşmaktadır ve çatallanma noktasından itibaren birinin tüm işlemleri baştan hesaplaması gerekmektedir. Bu da çok büyük miktarda işlemci gücü gerektirir ayrıca Bitcoin  sürekli olarak büyümekte ve bunu yapmak için gereken zaman artmaktadır.

Bitcoin için başka ve daha gelişmiş bir sanal para biriminin geliştirilmesi  ve Bitcoin'in pabucunun dama atılması olasılığı daha büyük bir tehdit oluşturmaktadır.

Bitcoin büyük dehalar tarafından geliştirilmiş olmasına karşın türünün ilk örneği ve daha gelişmiş para birimleri karşısında savunmasız. Halen Bitcoin ilk ve en bilinen sanal para birimi ama yine de kimse bu pozisyonunu koruyacağını garanti edemez. Aynı sisteme dayalı başka sanal para birimleri tarafından yeri alınmaya çalışılacaktır. Friendster ve Facebook aynı kaderle yüzleşmişlerdi,  Napster'ı Limeware, Bearshare ve Torrent uygulamaları yerinden etmişti, Skype Microsoft Messenger tarafından yutulmuştu.

Bu olasılık karamsar gözükse de daima Bitcoin'in yerini alabilecek bir sanal para biriminin çıkabileceği unutulmamalıdır.  Şayet Bitcoin yeni nesil online para birimlerinden önce kendini iyice kanıtlar ve yeterince yaygınlaşırsa; gelecek para birimlerinin Bitcoin için tehdit oluşturma olasılığı azalabilir ki buna da Network etkisi denilmektedir.

2.8 Bitcoinin değeri manipüle edilebilir mi?

Mevcut Bitcoin piyasa hacmi ile yeterli miktarda parası olan herhangi bir yatırımcı Bitcoin fiyatlarını  değiştirebilir veya manipüle edebilir? Bu bir problem mi?

Bu sadece kısa süre için Bitcoin'e yatırım yapıyorsanız bir problem teşkil eder. Bir manipülatör  temeller ve 5-10 sene boyunca atılan temelleri değiştiremez. Temeller tüm manipülasyonlara karşı kazanacaktır.

3. Bitcoin ile ödeme almak ve göndermek

3.1 Gönderilen parayı harcayabilmek için neden 10 dakika beklemem gerekiyor?

10 dakika bir blok bulunması için gereken ortalama süredir. Bazen çok daha az sürebilir, bu tamamen şansa bağlıdır ama genellikle ortalama 10 dakika sürer.

Bloklar Bitcoin ağında kimin neye sahip olduğunun belirlenebilmesi için gereklidirler. Bir blok bulunduğu zaman herkes artık o coinlere sizin sahip olduğunuzu onaylar ve siz de onları harcayabilirsiniz. Bu aşamaya kadar bazı ağ nodlarının tersine inanması ve birinin sistemi dolandırmaya çalıştığını düşünerek reddetmesi olasıdır. Daha fazla onay alan işlem daha az red riskine sahip olur. Sadece 6 blok veya 1 saat geri göndermeyi elverişsiz kılar. Bu kesinlikle kredi kartlarından daha iyidir  çünkü gönderim işleminden üç ay sonra bile iade talepleri olabilmektedir.

10 dakika Satoshi tarafından özellikle belirlenmiştir. Bir blok madende üretildiğinde diğer madencilerin bunu keşfetmesi zaman almaktadır. O zamana kadar hepsi birbirleri ile rekabet halindedir. Eski zincire dayalı bir blok kazılmaya çalışılırsa ağ sadece eski olanı kabul eder ve geri kalan bloklar ziyan olur. Örneğin şayet yeni blokların öğrenilmesi 1 dakika sürseydi ve her yeni bloğun gelmesi de 10 dakika sürseydi tüm ağ %10 iş zararı ederdi. Bu zamanın uzatılması blokların üretilmeleri arasında ziyan olan zamanı azaltmaktadır.

Bir düşünce deneyinde Bitcoin ağı Mars'ta da çalışırsa ne olduğu merak edilmiştir. Yörüngelerinin en uzak noktasında olduğu zaman Mars'ta bulunanlar dünyaya 20 dakikada sinyal gönderebileceklerdir. Yeni bloklar arasındaki 10 dakika zaman farkı nedeniyle Mars madencileri Dünya madencilerinden 2 blok geride kalacaklardır ve blockchaine katkıda bulunamayacaklardır. Şayet birlikte çalışmak istersek bloklar arasında en azından bir kaç saat olması gerekmektedir.

3.2 Bitcoin alıp satabilmek için işlemlerimin onaylanmasını beklemek zorunda mıyım?

Evet, şayet işleminiz ödemesiz ise beklemek zorundasınız. Bitcoin yazılımı işlemleri altı blok oluşturulana kadar göstermemektedir ( onaylamalar).  Gönderiler zincirde eskidikçe geri alınamaz hale gelirler ama ilk onaya kadar geri dönebilir haldedir. Gönderinin miktarına bağlı olarak 2 ila 6 arasında onay önerilmektedir.

İnsanlar bu soruyu sorarken  uygulamaları süpermarketler gibi düşünmektedir. Bu genellikle bir başvuru durumudur; şayet biri yüzyüze işlemlerde çift-harcama yapmak isterse eninde sonunda anlaşılacaktır.

Çift-harcama fazla kalabalık olmayan ve güvenlik kameralarının olmadığı bir yerdeki gofret otomatları için bir sorun teşkil edebilir. Böyle bir makine sıfır onaylı ödemeleri dikkate almamalıdır ve  Bitcoininin gönderi işlemlerinde kullandığı mekanizmaları kullanabilir.

Anında ödeme işlemlerinin olduğu süpermarket veya gofret otomatı gibi yerlerde riski azaltacak uyguylamalar kullanılmalıdır. Onaylanmamış ödemenin geri alınmasını yollarından biri şudur:

Finney Saldırısı olarak bilinen durumda saldırgan içinde coin bulunan bir bloğu kazar ve bunları kendine alır. Blok çözümü bulduklarında bunu bir tacire gönderir  ve satın alma gerçekleştirir, bloğu yayınlar ve coinleri geri alır. Bu saldırı anında gerçekleşen şarkı, uygulama indirme gibi alışverişlerde ya da para birimi takaslarında risk oluşturmaktadır. Saldırgan saldırının zamanını belirleyemeyeceği için süpermarket benzeri tacirler için risk oluşmamaktadır ( oluşan kuyruklardan dolayı).  Saldırı siz kendi bloğunuzu çıkarmadan  önce biri sizin satın alma işleminizin olduğu bloğu bulursa engellenebilir. Satıcılar riski bekleme süresini arttırarak azaltabilirler.

Bundan dolayı otomatik ve hızlı olarak satış yapmak isteyen satıcıların fiyatlarına dolandırıcılık veya geri ödeme maliyetlerini yansıtması ya da bir çeşit sigorta yapmaları uygun olabilir.

3.3 Bana bir miktar bitcoin gönderildi ama hala gelmediler. Bitcoinlerim nerede?

Panik yapmayın! Bitcoinlerinizin gözükmemesinin pek çok sebebi olabilir ve bunu düzeltmenin de bazı yöntemleri vardır.

Son Bitcoin-Qt kullanıcı versiyonu son blockchaini indirmen işleminizin ne kadarının tamamlandığını göstermektedir. Kullanıcı durumunuzu bununla kontrol edebilirsiniz.

Büyük olasılıkla size yapılan gönderi henüz bir blokta gözükmedi . Bekleyen gönderi işlemlerini bu veya bu sayfalardan adresinizi yazarak kontrol edebilirsiniz. Şayet adresiniz bu listedeyse bir süre bekledikten sonra gönderi size ulaşacaktır.

Şayet gönderi daha önceden yapılmış bir gönderi işlemine dayanıyorsa düşük öncelikli gönderi olarak kabul edilebilir.. Yeterli gönderi ücreti ödenmediyse bekleme süresi artabilir. Şayet hiç gönderi ücreti ödenmediyse çok düşük öneme sahip olarak değerlendirilir ve işlem saatler hatta günler sürebilir.

3.4 İşlem ücreti için çok az bitcoin gönderdim, bitcoinim sonsuza dek kayıp mı oldu?

Gönderi işleminiz şayet hiçbir blok tarafından onaylanmazsa havuzdaki tüm nodlar sonunda düşürecektir ve bitcoinlerinizi yeniden harcayabilir olacaksınız. Bunun gerçekleşmesi 3 gün civarı sürmektedir. Şayet SPV cüzdan kullanıyorsanız cüzdanınız 3 gün sonra coinleri görmezse cüzdanınızı yeniden indekslemeniz gerekebilir. Yeniden indeskledikten sonra  cüzdanınız onay işleminin asla gerçekleşmediğini algılar ve bakiyeniz tekrar harcanabilir duruma gelir.


* Reddit'te bunun 2 hafta sürdüğünü anlatanlar olmuştur.

3.5 Bitcoin adresim neden sürekli değişiyor?

Ayrıca adres yeniden kullanımını makalesini inceleyin.

Posta veya email adreslerinden farklı olarak tek bir işlem için kullanılacak Bitcoin adresleri sadece bir kullanımlık olarak tasarlanmışlardır. Cüzdanlar her seferinde tel bir adres göstermektedir ve ödeme alındığında bu adres değişmektedir ama şu anda pek çok cüzdan uygulaması siz ödeme almak istediğinizde yeni adres üretmektedir.

Teknik olarak bir adresi sayısız ödeme işleminde kullanmak mümkün olsa da bu önerilmemektedir. Bunun önerilmemesinin en büyük sebebi kişisel gizliliğinizi korumak için birden fazla adres kullanmanın daha elverişli olmasıdır.

3.6 İşlem ücretleri ne kadar? Neden bu kadar pahalı?

Bitcoin işlemleri onaylanmak için hemen hemen daima işlem ücreti  gerektirmektedir.İşlem ücreti işlemin yer aldığı ilk bloğu kazan madenci tarafından alınır. Bu şekilde işlem ilk onayını almış olur. İşleminizin onaylanması için gereken işlem ücreti işleminizin büyüklüğüne (byte olarak) ve işleminizin ne kadar hızlı onaylanmasını istediğinize ve güncel ağ koşullarına bağlı olarak değişir. Bunun için sabit bir işlem ücreti hatta kB için değişen işlem ücreti  oldukça kötü bir fikirdir. Tüm uygun Bitcoin cüzdanları sizin için gönderi işlem ücretlerini tahmin eder, kimi cüzdanlar oldukça iyi tahminler sunar.

Ücret genellikle gönderimin veri büyüklüğüne bağlıdır. Ücretler gönderilen BTC miktarına bağlı değildir; 0.01 Bitcoin gönderim işleminin ücretinin 1000 Bitcoin gönderim işleminin ücretinden fazla olma olasılığı vardır.

Bitcoin işlemlerinin işleyişi basitçe şu şekilde özetlenebilir: Üç farklı işlemden Bitcoin alırsanız, mesela 1, 5 ve 10 BTC almış olun,  cüzdanınızı büyüklükleri 1, 5 ve 10 altın sikke olan cüzdan olarak düşünebilirsiniz. Eğer 6 BTC'lik gönderim yapmak isterseniz 1 ve 5 BTC coinlerinizi eritip  yeniden birleştirerek 6 BTC olarak gönderebilirsiniz. Veya 10 BTC 'nizi eritip göndereceğiniz kişiye 6 BTC ve kendinizde 4 BTC kalacak şekilde eritip yeniden oluşturabilirsiniz. Bitcoin teknoloji sözlüğünde bu nesneler girdi ve çıktı coinleridir ( Bu kısımdan sonra "coin" dediğimizde bu nesneleri kastediyor olacağız BTC miktarlarını değil)



3.7 Bilgisayarım kapalıyken birisi bana bitcoin gönderirse ne olur?
3.8 Bitcoin istemcisi ilk yüklendiğinde senkronizasyon ne kadar sürer? Bu aşamada ne yapılıyor?

4. Ağ İletişimi

4.1 Bitcoini çalıştırmak için firewall açık mı olmalı?
4.2 Eş bulma mekanizması nasıl çalışıyor?

5. Madencilik 


5.1 Madencilik nedir?
5.2 Madencilik bazı faydalı hesaplamalar için mi kullanılıyor?
5.3 Madencilik enerji israfı değil mi?
5.4 Neden işe yarayacak şeylerin hesaplanması için madencilik yapılmıyor?
5.5 Madencilerin sıfır işlem blokları oluşturmasını nasıl durdurabiliriz?
5.6 İş Kanıtı Sistemi bitcoinin güvenliğini nasıl sağlıyor?
5.7 Neden istemciden Bitcoin oluştur opsiyonu kaldırıldı?

6. Güvenlik

6.1 Madenciler para için tezgah kurabilirler mi veya bitcoinin tabiatını değiştirebilirler mi?
6.1.1. Madenciler çete oluşturabilir mi?
6.1.2 Bitcoin ağı tarafından tasdik edilmeyen yolları deneyebilirler mi? Bitcoin ağına kazık atarak dürüst olmayan yollarla para kazanabilirler mi?
6.1.3 Madenciler bitcoinin tabiatını kökten değiştirebilirler mi?


7. Yardım

7.1 Daha fazla bilgi almak istiyorum.Nereden bilgi alabilirim?

  • Temel Kavramlar
  • Bitcoine Giriş
  • Yasak Değişiklikler












Yorumlar

  1. Bitcoin sıkça sorulan sorular ile ilgili bugüne kadar görmüş olduğum en kapsamlı türkçe kaynağı oluşturmuşunuz.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

POKEMON KOMPLO TEORİLERİ

Satoshi Nakamoto Tehlikesi

Ölü Coinler - Çöp Coinler